مسأله مکان یابی پایانه‌های انتقال و مسیریابی مواد خطرناک توسط حمل ونقل دووجهی ریل و جاده با درنظرگیری توازن ریسک در شبکه

حمل­ونقل مواد خطرناک برخلاف مواد دیگر به واسطه داشتن مخاطرات متعدد، از جنبه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی مورد توجه ویژهی شرکت‌های حمل‌ونقل و برنامه‌ریزان حمل‌ونقل قرار دارد. در تحقیق پیش­رو، به بررسی و مطالعه‌ مسأله مکان­یابی و مسیریابی مواد خطرناک توسط حمل­ونقل چندوجهی متشکل از ریل و جاده پرداخته خواهد شد. در این دسته از مسائل، علاوه بر جنبه اقتصادی یا هزینه که توسط حاملان حمل­ونقل حائز اهمیت است، تمرکز متولیان و مقامات دولتی معمولاً برجنبه اجتماعی یا توزیع متوازن و عادلانه ریسک معطوف بوده است. از این­رو، مسائل مطرح شده در این حوزه از حمل­ونقل دارای اهداف چندگانه و غالباً متناقض از جنس هزینه و ریسک هستند. به همین منظور در این پژوهش، یک مدل برنامه­ریزی ریاضی عدد صحیح مختلط سه‌هدفه مبتنی به یال و باتوجه به اهداف کمینه‌سازی هزینه‌ها، کمینه­سازی بیشینه ریسک یال­ها و کمینه­سازی بیشینه ریسک پایانه‌های انتقال جهت یافتن همزمان مکان بهینه‌ی پایانه­های چندوجهی و مسیرهای بهینه جابجایی مواد خطرناک ارائه می­شود. به منظور حل مدل از رویکرد محدودیت اپسیلون بهبودیافته که از لحاظ سرعت و کارآیی نسبت به نسخه سنتی آن برتری قابل‌ملاحظه‌ای دارد، استفاده خواهد شد. از آنجایی­که مدل مطرح شده دارای تعداد بسیار زیادی بهینه پارتویی است و انتخاب بهترین جواب از میان این مجموعه جواب‌ها­ برای تصمیم­گیرنده مشکل است؛ بنابراین، مجموعه­ای از شاخص­های عملکردی متشکل از شاخص‌های توزیع متوازن ریسک داخل شبکه برای انتخاب جواب مناسب­تر ارائه می­شود. تجزیه و تحلیل‌هایی صورت گرفته بر روی مسائل نمونه با ابعاد مختلف، نشان از برتری مدل‌ ارائه شده از جنبه‌ی توزیع متوازن و عادلانه ریسک نسبت به مدل‌های مرسوم در شبکه­های حمل­ونقل دوجهی ریل و جاده دارد.